Wat is Iaido?
Algemeen wordt Iaido omschreven als de kunst van het vloeiend trekken van het Japanse zwaard. Het Japanse zwaard wordt vaak als de ziel van de samoerai (bushi) gezien. Het is nauw met de de geschiedenis en de cultuur van het land verbonden.
Hoewel zwaardtechnieken al heel vroeg in de Japanse geschidenis werden vernoemd en vooral in oorlogstijd werden gebruikt, zijn de klassieke zwaardscholen in Japan (ryuha genoemd) een fenomeen uit de 16e en 17e eeuw. Militaire technieken werden in deze periode omgezet in kunst – krijgskunsten (bugei) – voornamelijk onder invloed van de Zen-boeddhistische filosofie. Het is een verschuiving van puur functionele vechtvaardigheden naar meer abstracte artistieke technieken. De techniek van de meesters werd gecodificeerd en overgedragen aan studenten, eerst mondeling en vervolgens in geheime geschreven rollen.
De kata werden als gezaghebbend beschouwd. Het waren de principes, de normen, die de studenten uit hun hoofd moesten leren om zowel de beweging als de geest van de stijl van de meester te begrijpen. *
* Meer informatie over de geschiedenis van zwaardtechnieken kunt u in deze uiterst lezenswaarde boek vinden: Hurst, G. Cameron. (1998). Armed martial arts of Japan: swordsmanship and archery. New Haven: Yale University Press.
[…] er is geen land ter wereld waar het zwaard zoveel eer en faam heeft gekregen als in Japan. Beschouwd als van goddelijke oorsprong, dierbaar aan de generaal als een symbool van autoriteit, gekoesterd door de samoerai als een deel van zichzelf, door het gewone volk beschouwd als hun bescherming tegen geweld, hoe kunnen we ons afvragen dat het de levende ziel van de samoerai genoemd wordt?
– Robert Newman. (1964). The Japanese: People of the Three Treasures. New York. p. 108. (orig. in English)
Chi Ryu Iaido
De Chi Ryu Iaido is veruit één van deze klassieke ryuha. Het wordt echter gekenmerkt door technieken die mogelijk door een samoerai zijn gebruikt. Het zijn niet alleen puur artistieke technieken, maar toepasbare technieken die een specifieke situatie schetsen en ook met een partner worden gebruikt.
Hanshi Bernaschewice begon zijn onderzoek in Iaido eind jaren ’70. Hij ontmoette Fujii Okimitsu Sensei en Haruna Matsu Sensei die normatief werden voor zijn stijl van Iaido die we vandaag kennen als Chi Ryu Iaido. Hij beschouwde beide meesters als zijn sensei en volgde hun leer zowel in Europa als in Japan. De vragen die na de dood van beide bleven, brachten Hanshi Bernaschewice op late leeftijd opnieuw op zoek naar Japan. Hij bestudeerde een groot deel in klassieke ryuha volgens de regels en principes hiervan. En toch bleven veel vragen onbeantwoord. Deze vragen culmineerden in de oprichting van de Chi Ryu Iaido.
Vandaag zien we een invloed van zowel het Muso Jikiden Eishin Ryu, Mugai Ryu also ook van het Niten Ichi Ryu in de technieken die in het Chi Ryu Iaido omschreven werden.
De technieken worden op drie niveaus overgedragen. Die niveaus zijn:
Shoden
Shoden is het beginniveau van de overdracht. Daarin leert de student de basisbewegingen en technieken van de school. Het kan worden gezien als de solide basis waarop een sterke techniek is gebouwd tijdens de volgende twee niveaus.
Chūden
Chūden is het tussenliggende niveau van de transmissie. Tijdens deze stap van de opleiding van de zwaardvechter moet hij alle intermediaire technieken beheersen, bekwaam worden in de bunkai (soms ook shia – duel genoemd) en kennis hebben van de filosofie en de geschiedenis van de school.
Okuden
Okuden is het innerlijke of hoofdniveau van de transmissie. De hoogste en meest geheime leringen en technieken worden op dit niveau overgedragen.
Training
Ashi waza
De ashi waza (voettechnieken) zijn de basis van alle bewegingen in het Chi Ryu Iaido. Het wordt grote waarde gehecht aan de correcte manier van lopen in zowel kihon als ook kata. Elke les begint dus met het instuderen van de 7 basisprincipes van de ashi waza.
Suburi
Als suburi omschrijven wij snijoefeningen die met volle kracht uitgevoerd worden. Hier oefenen de studenten zowel de juiste grip (tenouchi) als ook de snijtechniek in combinatie met de voorafgaand ingestudeerde ashi waza. Het set suburi varieerd volgens de technieken die tijdens de les beoefend worden.
Kihon
Dit zijn de basistechnieken. Hier maken de studenten een eerste kennis met de verschillende ryuha die invloed hebben op het Chi Ryu Iaido. Wij beoefenen de 4 principes van het Iaido volgens de kenmerken van de verschillende ryuha’s. Deze zijn:
- Nukitsuke, het trekken van het zwaard, gevolgd door een snijdende slag
- Kiritsuke, de snijdende of stekende slag na nikitsuke
- Chiburi, het afschudden van het bloed van het zwaardblad
- Noto, het insteken van het zwaard in de schede
Er bestaan kihon voor alle drie niveaus (Shoden, Chūden en Okuden).
Kata
Zoals in elke belangrijke traditionele krijgskunst, vertegenwoordigt ook bij ons kata de kern en het hart van de school. Kata beschrijft een set technieken die in een strikte volgorde en op een strikt gespecificeerde manier zijn geïmplementeerd. Er bestaan Kata voor alle drie niveaus (Shoden, Chūden en Okuden).
Bunkai
Hier verdiepen wij onze kennis over de kata door deze toe te passen op en situatie met een oefenpartner. Bunkaitechnieken bestaan er voor alle drie niveaus (Shoden, Chūden en Okuden).
Tameshigiri
Voor speciale occasies worden onze technieken op de proef gesteld. Tijdens een tameshigiri testen wij onze snijtechnieken. Vroeger (Edo periode) werd tameshigiri op levende lijve gedaan om zwaarden te testen. Dit wordt vandag echter niet meer toegepast. Een geweekte en opgerolde tatami dient als vervanger voor het testen van deze snijtechnieken.